In Memoriam Gerard Soeteman

Op 16 mei jl. overleed scenarist Gerard Soeteman op 88-jarige leeftijd in zijn geboortestad Rotterdam.

Gerard Soeteman werkte gedurende zijn loopbaan het vaakst samen met Paul Verhoeven. De dramaserie Floris (1969) waarin Rutger Hauer debuteerde, hield verschillende generaties aan de beeldbuis gekluisterd. De serie kreeg een Duitse remake in 1975 als Floris von Rosemund met opnieuw Rutger Hauer in de titelrol. In 2004 volgde Floris van Jean van de Velde, met Michiel Huisman als kleinzoon van de roemruchte Hauer-Floris.

Na Wat Zien Ik? (1971) stond Nederland op zijn kop met Turks Fruit (1973), het debuut van Monique van de Ven. De film werd een jaar later voor de Oscar Best Foreign Language Film genomineerd en kreeg in 1999 het Gouden Kalf voor Beste Nederlandse Film van de 20e eeuw. Keetje Tippel (1975), Soldaat van Oranje (1977) en Spetters (1980) werden hierna uitgebracht, allemaal titels die bewijzen hoe gedegen Gerard Soeteman zich verschillende tijden, milieus en personages eigen wist te maken: geen film leek op degene die voorafging. De vierde man (1983) en Flesh + Blood (1985) wisten ook de aandacht te trekken: voor Flesh + Blood stonden de Gouden Kalveren voor Beste Regie en Beste Film klaar. Van Soldaat van Oranje verscheen in 1979 de televisieversie in de vorm van een serie: Voor Koningen en Vaderland.

Een al jarenlang durende vurige wens van Paul Verhoeven en Gerard Soeteman om een speelfilm te maken naar Louis Couperus’ De stille kracht, vond vooralsnog geen doorgang.

De scenario’s voor Max Havelaar (1976) en De Aanslag (1986) schreef Gerard Soeteman voor Fons Rademakers. De Aanslag won de Oscar Best Foreign Language Film.

Gerard Soeteman kreeg in 1989 het Gouden Kalf voor de Vakprijs Scenario toegekend, dat uitdrukking gaf aan de waardering voor de grote betekenis van zijn scenario’s.

In 1992 kwam de door Gerard Soeteman geschreven én geregisseerde De Bunker uit.

Gerard Soetemans scherpe tong ging met humor gepaard, zijn oordeelsvermogen met een blik voor wat nieuw was en dus verandering kon brengen in het Nederlandse filmlandschap. In 2017 won hij het Gouden Kalf voor de Filmcultuur en vertelde hij in een interview in De Wereld Draait Door:

En hoewel hij aan de basis van diverse dramaseries en speelfilms stond, sierde hem een grote bescheidenheid: