Op 4 mei jl. overleed Danniel Danniel, editor, regisseur en scenarist. Hij werd geboren in 1950 in Haifa, Israël en kwam in 1980 naar Nederland waar hij aan de Nederlandse Filmacademie studeerde. Hoewel Danniel Danniel al enige tijd ziek was, kwam zijn overlijden onverwacht. Hij werkte als editor nog o.a. aan de nieuwe documentaire van Simonka de Jong.
Danniel Danniel schreef en regisseerde in samenwerking met Juliano Mer ARNA’S CHILDREN (2003) die op het HOTDOCS filmfestival de FIPRESCI prijs ontving. Het Tribeca Film Festival riep de film uit tot beste lange documentaire. De speelfilm WINTER ’89 (1998) bleef bijna onopgemerkt in Nederland maar maakte grote bewondering los bij kenners. Danniel Danniels talent werd met EI uit 1987 op vele internationale festivals geroemd.
Danniel Danniel leverde een onmiskenbaar grote en eigenzinnige bijdrage aan de films die hij monteerde. Thom Hoffmans DE DOMEINENDITVOORST (1992) won prijzen in binnen- en buitenland. TUSSENLAND (2002) van Eugenie Jansen dat hij samen met Jessica de Koning monteerde won o.a. de Tiger Award op het IFFR. 900 DAGEN (2011) van Jessica Gorter werd genomineerd voor het Gouden Kalf voor Beste Lange Documentaire. PARTS OF A FAMILY van Diego Gutiérrez won het een jaar later. Met Diego Gutiérrez volgde een jarenlange artistieke en vriendschappelijke samenwerking die o.a. resulteerde in SPOREN (2014) en de film met en over Kees Hin: WHILE LOOKING FOR THE DEVIL (2016). Voor de met een Prix Europa bekroonde LITTLE ANGELS (2015) van Marco Niemeijer werd Danniel Danniel nog in 2016 genomineerd voor het Gouden Kalf voor Beste Montage.
In Memoriam door Heddy Honigman:
Veelzeggend en vol bewondering is het In Memoriam dat werd geschreven door Heddy Honigmann, waarvoor Danniel Danniel METAAL EN MELANCHOLIE (1993), EL OLVIDO (2008), FOREVER (2006) en OM DE WERELD IN 50 CONCERTEN (2014), monteerde:
Danniel Danniel, geniale regisseur en editor, is in Amsterdam op 4 mei overleden.
Hij was een van mijn beste en trouwste vrienden. Een van de weinigen die ook van mijn zwarte kanten hield – “Ik kan toch niet van de helft van jou houden?”, zei hij eens.
Hij verwierf internationale faam met zijn film Ei en maakte een van de mooiste ‘Nederlandse’ speelfilms ooit, Winter ’89. In een half gevulde zaal tijdens het NFF 1998 keek ik met open mond naar deze bijzondere film. Als ik niet had geweten dat hij de film had gemaakt, zou ik gedacht hebben naar een film van Kieslowski te kijken. De film won geen enkele prijs in Utrecht en werd nooit gedistribueerd in het land. Totaal absurd in een jaar met mooie films zoals De Poolse Bruid van Karim Traïdia en Felice Felice van Peter Delpeut. Winter ’89 hoorde bij de beste.
In de jaren daarna kreeg hij zo vaak een ‘nee’ van de diverse filmfondsen – die keer op keer zijn unieke talent als auteur genegeerd hebben – dat Danniel langzaam maar zeker niet meer aan hun deur wilde kloppen. Hij werd, samen met Menno Boerema, de beste editor van Nederland.
Hij heeft de films van velen ‘gered’ (zoals men in de filmwereld weet) en vele sterker gemaakt met zijn unieke gevoel voor structuur en de schoonheid en psychologie van personages. Door zijn aversie voor cynisme en moralisme.
Mijn film Metaal en Melancholie had heel lang als einde een mooie scène die met de dood te maken had. Danniel stuurde me een middag weg van de montage kamer en toen ik uren later weer naast hem zat, had hij o.a. de twee laatste scènes van de film omgedraaid. Metaal en Melancholie eindigde nu met een taxichauffeur die zich staande hield – te midden van de enorme crisis die Peru in 1992 doormaakte – dankzij een enkele herinnering aan een vervlogen liefde en een liedje op een cassetteband die hij altijd in z’n auto draaide. “Nee, er was niets mis om met een gevecht tegen de dood de film af te ronden, maar het hoorde meer bij mij om met het verlangen naar een vervlogen liefde de film af te sluiten. Het land is ten prooi gevallen aan een bloedig gevecht tussen leger en guerrilla’s, laten we met een stuk muziek het land in de film redden”, zoiets zei hij.
Die scène waarmee M&M nu eindigt, heeft me voor veel andere films geïnspireerd. Dat had Danniel gezien en hiermee heeft hij mij voor altijd een cadeau gegeven.
Ik ben er zeker van dat veel regisseurs hem dankbaar zijn. Wat een treurige dag, deze 4 mei. Hij was al triest genoeg.
Onder de weinigen die wel zijn film Winter ’89 hebben opgemerkt is natuurlijk Hans Beerekamp in de NRC. Dit schreef hij over de film.
