Verslag Filmpolitieke Bijeenkomst 2025

In het kort

“Onafhankelijke producties zijn de motor van de film- en audiovisuele sector. Die motor moet niet alleen onderhoud krijgen, maar ook meer vermogen.”

Met die woorden opende moderator Ruurd Bierman de Filmpolitieke Bijeenkomst 2025, op 28 september tijdens het Nederlands Film Festival in Utrecht.

De bijeenkomst stond in het teken van de toekomst van de Nederlandse film- en AV-sector, en van de noodzaak om de financieringsmogelijkheden voor films en series te verbreden — van fictie en documentaire tot animatie en innovatieve producties. Filmprofessionals, beleidsmakers en politici spraken over de grote druk op de sector en de bijbehorende uitdagingen. Daarbij ging het om maatregelen die nodig zijn om een gelijk speelveld met de omringende landen te realiseren, de publiek-private samenwerking te versterken en te bouwen aan een duurzaam ecosysteem voor de sector als geheel.

Aan de hand van presentaties over het financieringslandschap in Denemarken en Ierland, en het perspectief vanuit België en Nederland in het panelgesprek met Hilde De Laere (FBO Productions BE), Koji Nelissen (Keplerfilm), Willemien van Aalst (HUMAN), Jasmijn Touw (Netflix) en George van Breemen (Nederlands Filmfonds) werd duidelijk wat werkt: voorspelbare fiscaal-economische instrumenten, gecombineerd met sterke nationale en regionale fondsen en een stabiele financieringsmix, gedragen door cultuur-, media- en economisch beleid.

Actieagenda – gezamenlijke koers

Moderator Bierman vatte de rode lijnen samen in vijf thema’s voor actie. Die vragen om samenwerking binnen de hele keten en nauwere afstemming tussen ministeries, zodat de sector als één geheel optrekt en de overheid de verbinding kan leggen tussen cultuur-, media- en economisch beleid.

1. Creëer een gelijk speelveld met aanvullende fiscaal-economische maatregelen om private investeringen te stimuleren, naar voorbeeld van ‘gamechangers’ als de Belgische Tax Shelter en de Ierse Section 481.
2. Verhoog het beschikbare kapitaal door indexatie en uitbreiding van budgetten, en versterk de Netherlands Film Production Incentive.
3. Verbeter publiek-private samenwerking zodat financiering beter kan worden gestapeld, via eenvoudiger kaders, minder contractuele blokkades en duidelijkheid over rechten en zichtbaarheid. Actualiseer en sluit effectieve convenanten voor speelfilm en documentaire.
4. Veranker fair pay door structurele implementatie en borging van eerlijke betaling en arbeidsomstandigheden binnen de gehele keten.
5. Zorg voor continu inzicht in de film- en audiovisuele sector door onafhankelijk periodiek sectorbreed onderzoek, door het actualiseren van de bouwstenen van het Sectorplan door de partijen in de productie-, distributie- en exploitatieketen, en borg structureel overleg tussen sectorpartijen onderling én met overheid en fondsen.

Concrete toezeggingen

Tijdens de bijeenkomst werden door deelnemers al verschillende toezeggingen gedaan:

Het Nederlands Filmfonds kondigde, in aansluiting op de aanbevelingen uit de evaluatie van tien jaar Production Incentive, een herijking van de regeling aan. Vanaf 2026 wordt deze stapsgewijs vereenvoudigd en herbevestigd als een economische stimuleringsmaatregel (cash rebate), met expliciete borging van publieke waarden. Om goed aan te sluiten bij de praktijk en blijvend bij te dragen aan een gezond productieklimaat, betrekt het Fonds een klankbordgroep bij de uitwerking van de aanpassingen – zowel op korte als op langere termijn.

Vanuit de publieke omroep committeerde Willemien van Aalst (directeur-bestuurder HUMAN) zich ertoe om zich op bestuursniveau hard te maken om de vastgelopen gesprekken rond documentaire vlot te trekken over rechten en zichtbaarheid, en het versterken van de samenwerking met fondsen en producenten.

Namens het ministerie van OCW liet Youssef Louakili (directeur Media & Creatieve Industrie) weten dat dit najaar een onafhankelijk, periodiek onderzoek start naar de audiovisuele sector. Dit onderzoek brengt trends, internationale vergelijkingen en de werking van bestaande instrumenten in kaart. Dit onderzoek kan parallel plaatsvinden aan een actualisatie van het Sectorplan (2022), zodat data, praktijk en beleid beter op elkaar aansluiten. Daarnaast ondersteunt OCW de sector bij het implementeren en borgen van fair pay en structureel overleg, inclusief een pilot voor een onafhankelijke structuur – geïnspireerd op het Britse model – die dit proces duurzaam kan faciliteren. Verder ontwikkelt OCW binnen een jaar, samen met het Commissariaat voor de Media, een praktische uitgangspuntennotitie met betrekking tot het dienstbaarheidsverbod, zodat verhelderd wordt dat dit geen onnodige belemmering vormt voor publiek-private samenwerking. Die samenwerking is essentieel voor kwaliteit, zichtbaarheid en fair pay.

Politici Mohammed Mohandis (Kamerlid GroenLinks-PvdA) en Wiebe van den Ende (kandidaat-Kamerlid Volt) benadrukten de economische, maatschappelijke en culturele waarde van de audiovisuele sector. Zij omarmden de voorstellen om de industrie te versterken via incentives naar voorbeeld van België en Ierland, die aantoonbaar lonen, en door nauwere publiek-private samenwerking, en gaven aan zich hier actief voor te willen inzetten. Mohandis onderstreepte daarnaast het belang om cultuur en media structureel onderdeel te maken van de bredere investeringen in maatschappelijke weerbaarheid (1,5% bbp). Van den Ende vulde dat aan met zijn inzet voor een duidelijke borging van de uitgangspunten van Creative Europe Media voor de onafhankelijke film- en audiovisuele sector, inclusief heldere en toekomstbestendige budgettaire kaders binnen het nieuwe programma AgoraEU.

• Lees hier het volledige verslag van de Filmpolitieke Bijeenkomst op 28 september 2025.
• Bekijk hier de presentatie over het Deense financieringslandschap van Claus Ladegaard.
• Bekijk hier de presentatie over het Ierse financieringslandschap van James Hickey.
• Bekijk hier de presentatie over het Belgische financieringslandschap van Tim Raats uit 2024.